نشریه علمی راهبردهای بازرگانی

طراحی مدل استراتژی اقیانوس آبی در بین رهبران بازار در صنعت مواد غذایی با استفاده از روش دلفی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

استراتژی اقیانوس آبی با رویکرد نوآوری در حوزه استراتژی اقدام به ارائه مجموعه‌ای از ابزارها و رویکردهای خاص جهت خلق ارزش می­نماید. بنابراین بکارگیری این استراتژی در بین رهبران بازار که برای نگهداری و حفظ مزیت‌های رقابتی از راهبرد خلق ارزش استفاده می‌کنند، با اهمیت است. در مقاله حاضر، هدف طراحی مدل استراتژی اقیانوس آبی در بین رهبران بازار  در صنعت مواد عذایی است. این مطالعه در دو مرحله انجام گرفته است: در مرحله اول مطالعات انجام شده در زمینه استراتژی اقیانوس آبی در ایران و جهان بررسی شده و پیشایندها، پیامدها و متغیرهای مرتبط با آن گردیده است و در مرحله دوم، شناسایی و رتبه­بندی شاخص­های مرتبط با مسیرهای اجرای استراتژی اقیانوس آبی در زمینه بازسازی مرزهای بازار با بهره‌گیری از نظر خبرگان و با تکنیک دلفی انجام شده است. تعداد 30 نفر از صاحبنظران دانشگاهی و خبرگان فعال درصنعت مواد غذایی کشور در انجام این تحقیق همکاری داشته اند. در مجموع روش دلفی پس از 3 مرحله منجر به اتفاق نظر شرکت کنندگان و ارائه مدل گردیده است.  بر طبق نتایج در مرحله اول، ویژگی­های شرکت به عنوان عوامل زمینه­ای، پیشامدهای نرم­افزاری و سخت­افزاری به عنوان عوامل علی و ویژگی­های صنعت به عنوان عوامل تعدیل­گر و افزایش سهم بازار، افزایش تقاضای کل بازار، بازارآفرینی و تنوع بخشیدن به بازار به‌عنوان پیامدهای بکارگیری استراتژی اقیانوس آبی شناسایی شده­اند. نتایج مرحله دوم، نشان­گر این است که شرکت­ها می­توانند با دنباله­روی از مسیرهای فراتر رفتن از صنایع جایگزین، در نظر گرفتن گروه­های استراتژیک، زنجیره خریداران، محصولات و خدمات مکمل، جذابیت کارکردی یا احساسی برای خریداران و جستجو در زمان به عنوان رهبران بازار عمل کنند. در نهایت انجام این پژوهش منجر به طراحی یک مدل کیفی از بکارگیری استراتژی اقیانوس آبی در بین رهبران بازار شامل پیشایندها و عوامل تعدیلگر موثر بر رابطه بین بکارگیری استراتژی اقیانوس آبی و دستیابی به رهبری بازار شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Blue Ocean Strategy Model among Market Leaders in the Food Industry Using the Delphi Method

نویسندگان [English]

  • Zahra Kazemi 1
  • Allahyar beigifiroozi 1
  • Noor Mohammad Yaghoubi 2

چکیده [English]

Blue Ocean Strategy with Innovation in the field of strategy offers a set of specific tools and approaches to create value. Therefore, it is important to apply this strategy among market leaders who use a value creation strategy to maintain and maintain competitive advantage. The purpose of this paper is to design a Blue Ocean strategy model among market leaders in the food industry. This study has been conducted in two stages: firstly, studies on the strategy of the blue ocean in Iran and the world have been reviewed and its implications, implications and variables have been studied, and secondly, identification and ranking of indicators The Delphi technique has been used in conjunction with Delphi techniques to guide the implementation of the Blue Ocean strategy for the reconstruction of market boundaries. Thirty academics and food industry experts have been involved in the research. Overall, the Delphi method, after three stages, has led to the consensus of the participants and the presentation of the model. According to the results in the first stage, company characteristics as contextual factors, software and hardware developments as causal factors, and industry characteristics as moderating factors and increasing market share, increasing total market demand. , Market-making and market diversification have been identified as consequences of applying the Blue Ocean strategy. The results of the second stage show that companies can follow the paths of moving beyond alternative industries, considering strategic groups, customer chains, complementary products and services, functional or emotional appeal to buyers. And search in time to act as market leaders. Finally, this research has led to the design of a qualitative model of applying blue ocean strategy among market leaders, including the antecedents and moderating factors influencing the relationship between applying blue ocean strategy and achieving market leadership.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blue Ocean Strategy
  • Market Leaders
  • Food Industry
  • Delphi Method
  1. Hunt, S., & Madhavaram, S. (2019). Adaptive marketing capabilities, dynamic capabilities, and renewal competences: The “outside vs. inside” and “static vs. dynamic” controversies in strategy. available on: https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2019.07.004.
  2. ستایش، سامی و امین، فرشته (1394). طراحی راهبرد اقیانوس آبی در حوزة فعالیت های مهندسان مشاور در طرح­های ملی فعال در حوزة سدسازی کشور. فصلنامه مدیریت دولتی، دوره ۷، شماره 1، صص 71 - 88.
  3. Vergamini, D., Bartolini, F., Prosperi, P., & Brunori, G. (2019). Explaining regional dynamics of marketing strategies: The experience of the Tuscan wine producers. Journal of Rural Studies, Vol. 72, PP. 136-152. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2019.10.006
  4. صمدی، منصور و فاخر، اسلام (1388). برنامه‌ریزی استراتژیک بازاریابی و انتخاب استراتژی مناسب با استفاده از تکنیک AHP (شرکت لوله‌سازی اهواز)، فصلنامه راهبردهای بازرگانی، دوره ۷، شماره ۳۵، صص 69-82.
  5. موسوی شورگلی، سولماز (1397). طراحی الگوی استراتژی بازاریابی در شرکت‌های دانش‌بنیان بر مبنای رویکرد اقیانوس آبی: پژوهش داده بنیاد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خلیج فارس،بوشهر، ایران.
  6. Namboodiri, S., Banerjee, S., & Dasgupta, H. (2019). A coherent metasynthesis of blue ocean strategy (bos) using grounded theory approach, Academy of Strategic Management Journal, Vol. 18, Iss. 4, PP.1-18.
  7. Madsen, D., & Slatten, K. (2019). Examining the Emergence and Evolution of Blue Ocean Strategy through the Lens of Management Fashion Theory. Social Sciences Journal, Vol. 8, No.1, PP. 1-23.
  8. Bianchi, C., Mingo, S., & Fernandez, V. (2019). Strategic management in Latin America: Challenges in a changing world. Journal of Business Research, Vol. 105, PP. 306-309. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2018.10.022.
  9. ضیایی گروی، مهسا (1395). توسعه الگوی استراتژی اقیانوس ابی در برندسازی دانشگاه ها(مطالعه موردی دانشگاه خوارزمی). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
  10. کاظمی، مهدی؛ بیگی فیروزی، الله­یار و دسترنج، حکمت­الله (1394). بررسی و تحلیل وضعیت نیروهای رقابتی در صنعت بانکداری ایران، مجله پژوهش­های مدیریت عمومی، دوره 8، شماره 28، صص85-57.
  11. Wang, C.-T., & Chiu, C.-S. (2014). Competitive strategies for Taiwan's semiconductor industry in a new world economy. Technology in society, Vol. 36, No.1, PP. 60-73.
  12. Al-Dawalibi, A., Al-Dali, I., & Alkhayyal, B. (2020). Best marketing strategy selection using fractional factorial design with analytic hierarchy process, Vol. 7, available on: https://doi.org/10.1016/j.mex.2020.100927.
  13. Ortega, M. (2010).Competitive strategies and firm performance: Technological capabilities moderating roles. Journal of Business Research, Vol. 63, No.12, PP. 1273-1281.
  14. Greer, C. R. (2003). Strategic human resource management. Prentice Hall.
  15. Starczewska - Krzysztoszek, M. (2007). Competitiveness of the SME sector in 2007. Research report. PKPP Lewiatan Publishing House, Warsaw.
  16. Bayazit, O .(2006). Use of analytic network process in vendor selection decisions. Benchmarking: an International Journal, Vol. 13, No. 5, PP. 566-579.
  17. Spanos, Y., Zaralis, G., & Lioukas, S. (2004). Strategy and industry effects on profitability: Evidence from Greece. Strategy Management Journal, Vol. 25, No. 2, PP. 139-165.
  18. رهبر، علی رضا (1396). برنامه ریزی استراتژیک در صنعت بیمه به کمک رویکرد اقیانوس آبی، مطالعه موردی شرکت بیمه پارسیان شعبه سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان،سمنان، ایران.
  19. ثریایی، علی؛ رادمرد، مونا و رادمرد، مهدیه (1393). ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﻗﻴﺎﻧﻮس آﺑﻲ در ﻓﻀﺎی ﺗﺠﺎری. مجله پژوهش­های مدیریت راهبردی، سال بیستم، شماره 55، صص 54-35.
  20. (نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی، 1395)، http://www.taadolnewspaper.ir/
  21. نمازی، محمد؛ قدیریان، محمدحسین و فتاحی، حسن. (1395). استراتژی اقیانوس آبی و توسعه حسابداری مدیریت استراتژیک. مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال پنجم، شماره 18، صص 53-29.
  22. Indounans, K. (2014). The antecedents of strategic pricing and its effect on company performance in the case of industrial service firms. Journal of Service Marketing. Vol. 28, No. 5, PP. 402-413.
  23. Shan, P., Song, M., & Ju, X. (2016). Entrepreneurial orientation and performance: is innovation speed a missing link? Journal of Business Research. Vol. 6 No. 2, PP. 683-690.
  24. Covin, J. G., Slevin, D. P. & Heeley, M. B. (1999). Pioneers and followers: Competitive tactics, environment, and firm growth. Journal of Business Venturing, Vol. 15, Iss.2, PP. 175−210.
  25. Carpenter, G. S., & Nakamoto, K. (1989). Consumer preference formation and pioneering advantage. Journal of Marketing Research, Vol. 26, No.3, PP. 285−298.
  26. De Castro JO, Chrisman JJ. (1995). Order of market entry, competitive strategy, and financial performance. J Bus Res, Vol. 33, Iss.2, PP. 165–77.
  27. Kim, W.C., & Mauborgne, R. (2005). Blue ocean strategy: How to create uncontested market space and make the competition irrelevant, Boston. Harvard Business School Press.
  28. Miller, A., Gartner, W. B., & Wilson, R. (1989). Entry order, market share, and competitive advantage: A study of their relationships in new corporate ventures. Journal of Business Venturing, Vol. 4, Iss. 3, PP. 197−209.
  29. جلیلیان، حسین و سجادی، سمانه (1397). مدیریت بازاریابی پیشرفته، تهران: انتشارات نگاه دانش.
  30. چسبرو، هنری (1389). نوآوری باز: پارادایم نوین آفرینش و تجاری سازی فناوری، ترجمه سید کامران باقری و مرضیه شاوردی، تهران: انتشارات رسا.
  31. گلپایگانی، مجید و پیروزفر، شهناز (1387). اقیانوس آبی، استراتژی رقابت در بازار بی رقیب، تدبیر، شماره 202، صص 29-35
  32. کیم، دبلیو چان و مابورنیا، رنه (1395).استراتژی اقیانوس آبی: چگونـه فضـای بـازاری بدون مدعی خلق کنیم که در آن رقابت معنایی ندارد، ترجمه عیرضا پورممتاز، تهران: آریانا قلم.
  33. Loh, K., Sha’ri M. Y., & Dominic H.C. (2019). Blue ocean leadership in lean sustainability, International Journal of Lean Six Sigma, Vol. 1, No. 1, PP. 275-294.
  34. Širec, K., & Dijana, M. (2016). Indicators of Start-Ups’ Adoption of Blue Ocean Strategy: Empirical Evidence for the Danube Region. International Review of Entrepreneurship Vol. 14, Iss.2, PP. 265–88.
  35. Agnihotri, A. (2016). Extending boundaries of Blue Ocean Strategy. Journal of Strategic Marketing Vol. 24, Iss. 6, PP. 519–28.
  36. Hollensen, S. (2013). The Blue Ocean that disappeared—The case of Nintendo Wii. Journal of Business Strategy, Vol. 34, No. 5, PP. 253–5.
  37. Pitta, D. (2009). Issues in a down economy: Blue oceans and new product development. Journal of Product & Brand Management, Vol. 18, No. 4, PP. 292- 296.
  38. Sheehan, T.N. & Vaidyanathan, G. (2009). Using value creation compass to discover "Blue Ocean". Strategy & Leadership, Vol. 37, No.2, PP. 13-20.
  39. O'Gorman, P. (2008). Wii: Creating blue ocean-the nintendo way. Palermo Business Review, No. 2, PP. 97-107.
  40. Kim, C., Yang, K.H. & Kim, J. (2008). A strategy for thirdparty logistics systems: A case analysis using the blue ocean strategy. The International Journal of Management Science, Vol. 36, No. 4, 522-534.
  41. مرشدی، فاطمه (1397). طراحی استراتژی اقیانوس آبی برای نظام آموزش عالی در ایران (مورد مطالعه دانشگاه‌های دولتی). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، ایلام. ایران.
  42. عسگری، طیبه (1397). تدوین استراتژی دیجیتال در زنجیره تأمین خدمات بانکی با تکیه‌ بر استراتژی اقیانوس آبی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی،نهران، ایران.
  43. خان بیگی، علی احمد (1396). شناسائی و اولویت بندی عوامل تاثیر گذار استراتژی اقیانوس آبی در بهبود عملکرد شرکت های نوبنیاد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان البرز، کرج، ایران.
  44. احمدخانی، آتنا(1396). بررسی و توسعه الگوهای نوآوری با رویکرد اقیانوس آبی در صنعت بیمه (مطالعه موردی بررسی عملکرد شرکت سهامی بیمه "ما"). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خاتم،تهران، ایران.
  45. آقازاده، هاشم؛ مهدوی، غدیر والهی چورن، احمدرضا (1394). بررسی استراتژی‌های نوآوری در صنعت بیمه کشور با رویکرد اقیانوس آبی. پژوهشنامۀ بیمه، دوره 30، شماره 1، صص 187-214.
  46. بحرینی زاد، منیژه و حسینی، مطهره (1397). پیشایندها و پسایندهای رفتار خرید ناگهانی: تعیین اولویت‌ها و ارائه مدل با استفاده از روش ترکیبی دلفی و دیمتل. فصلنامه راهبردهای بازرگانی، دوره ۱۵، شماره ۱۱، صص 1-19.
  47. آذر، عادل و فرجی، حجن (1381). علم مدیریت فازی، مرکز مطالعات و بهره وری ایران. تهان: انتشارات اجتماع.
  48. اصغرپور، محمدجواد (1382). تصمیم گیری گروهی و نظریه بازی­ها با نگرش تحقیق در عملیات. دانشگاه تهران: موسسه انتشارات و چاپ.
  49. زارعی قرکانلو، قاسم (1393). طراحی مدل انتخاب استراتژی تبلیغات مبتنی بر عوامل رفتار مصرف کننده، ویژگی های سازمان و ویژگی های صنعت (مورد مطالعه : شرکت های صنایع غذایی حاضر در نمایشگاه بین المللی آگروفود 2014 تهران). پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران.
  50. Rawabdeh, I. and Raqab, A. and Al-Nimri, D. and Haddadin, S. (2012). Blue Ocean Strategy as a Tool for Improving a Company's Marketing Function: The case of Jordan. Jordan Journal of Business Administration, Vol. 8, No. 2, PP. 390-407.
  51. Zou, S. & Volz, Z.Y. (2010). An integrated theory of global advertising: An application of the GMS theory, The quarterly review of marketing communications, Vol. 29, No.1, PP. 57-84.
  52. Basri, J. and Ghadzali, M. and Ismail, M. (2011). Blue ocean strategy: application in universiti sains malaysia library. journal PPM, Vol. 5, PP. 75-88. http://www.myjurnal.my/public/browse-journal-view.
  53. Chakrabarti, M. (2014). Blue ocean marketing strategy (boms): an overview. Abhinav International Monthly Refereed Journal of Research in Management & Technology, Vol. 3, No. 6, PP. 68-73.
  54. Kim, C. and Yang, K. and Kim, J. (2008). A strategy for third-party logistics systems: A case analysis using the blue ocean strategy. the international journal of Management Science, Vol. 36, No. 4, PP. 522-534.
  55. Chang, S-C. (2010). Bandit cellphones: A blue ocean strategy. journal of Technology in Society. Vol. 32, No. 3, PP. 219-223.
  56. Lohtander, M., Aholainen, A., & Volotinen, J. (2017). Location Independent Manufacturing – Case-based Blue Ocean Strategy, 27th International Conference on Flexible Automation and Intelligent Manufacturing, FAIM2017, 27-30 June 2017, Modena, Italy.
  57. Burke, A. and Stel, A., & Thurik, R. (2016). Testing the Validity of Blue Ocean Strategy versus Competitive Strategy: An Analysis of the Retail Industry. International Review of Entrepreneurship, Vol. 14, No. 2, PP. 123-146.
  58. Sitinjak, M., Pramawijaya, K., & Gunawan, A. (2018). ICanStudioLive use of Blue Ocean Marketing Strategy for Value Differentiation. journal of SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES, Vol. 26, No. T, PP. 203-214.
  59. Karray, S., & Martin-Herran, G. (2009). A dynamic model for advertising and pricing competition between national and store brands. European journal of operational research, Vol. 193, Iss. 2,  451-467.
  60. Frye, W., Kang, S., Huh, C., & Lee, M. (2019). What factors influence Generation Y’s employee retention in the hospitality industry?: An internal marketing approach. International Journal of Hospitality Management, available on: https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2019.102352.
  61. Maglajlic, S., Boso, N., & Micevski, M. (2018). How internal marketing drive customer satisfaction in matured and maturing European markets?. Journal of Business Research, Vol. 86, No.9, PP. 291-299.
  62. Bourletidis, D. (2014). The Strategic Model of Innovation Clusters: Implementation of Blue Ocean Strategy in a typical Greek Region, journal of Social and Behavioral Sciences. Vol. 148, PP. 645-652. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.07.093.
  63. Nikiforoua, A., Lioukas, S. & Voudouris, I. (2020). Network structure and firm-level entrepreneurial behavior: The role of market and technological knowledge networks. Journal of Business research, Vol. 106, PP. 129-138. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.09.008.
  64. Jin, J., Shu, C. & Zhou, K. (2019). Product newness and product performance in new ventures: Contingent roles of market knowledge breadth and tacitness. journal of Industrial Marketing Management, Vol. 76, PP. 231-241. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2018.08.009.
  65. Pappas, N. (2016). Marketing strategies, perceived risks, and consumer trust in online buying behavior. Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 29, PP. 92-103. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2015.11.007.
  66. Pulendran, S., Speed, R., & Widing, R. E. (2003). Marketing planning, marketing strategies and business performance, European Journal of Marketing, Vol. 37, No. 3, PP. 476−497.
  67. Song, M. & Parry, M. E. (2009). The desired level of marketing strategies and business unit performance. Journal of the Academy of Marketing Science, Vol. 37, No. 2, PP. 144 –160.
  68. Martin, S., Jimenez, N.H. & Catalan, B. (2016). The firms benefits of mobile CRM from the relationship marketing approach and the TOE modelLos beneficios del CRM móvil para la empresa desde la perspectiva del marketing relacional y el modelo TOE, Spanish Journal of Marketing - ESIC, Vol. 20, No.1, PP. 18-29.
  69. Harris, L.C. & Piercy, N.F. (1999). Management behavior and the barriers to marketing strategies. Journal of Services Marketing, Vol. 13, No.2, 31-113.
  70. Kirca, A.H., Jayachandran, S. & Bearden, W.O. (2005). marketing strategies: A Meta-Analytic Review and Assessment of Its Antecedents and Impact on Performance. Journal of Marketing, Vol. 69, No.2, PP. 24-41.
  71. اسماعیل پور، مجید؛حمیدیان پور، فخریه؛ و محمدی، زهرا (1398). تأثیر کارآفرینی محوری و بازارمحوری بر عملکرد بازار شرکت های دانش بنیان با نقش میانجی قابلیت بازاریابی و اثربخشی بازاریابی (موردمطالعه: شرکت های دانش بنیان شهر بوشهر)، راهبردهای بازرگانی، دوره 26، شماره 13، صص 181-198.
  72. شافعی، رضا (1391). مطالعه تاثیرپذیری استراتژی های حضور در بازار از نگرش های مدیریتی و رابطه آن ها با انتخاب الگوی سنجه های بازاریابی در شرکت های تولیدی صنعتی. تحقیقات بازاریابی نوین، دوره 2، شماره 4، صص 82 – 104.
  73. Obara M., Peterson. A,. Josiah. B. & Nyaogac, R.(2015). Does supply chain technology moderate the relationship between supply chain strategies and firm performance? Evidence from large scale manufacturing firms in Kenya. International Strategic Management Review. Vol. 3, Iss. 1-2, PP. 43–65.  
  74. Martens, R., Matthyssens, P. & Vandenbempt, K. (2012). Market strategy renewal as a dynamic incremental process. Journal of Business Research. Vol. 65, Iss. 6, PP. 720-728.
  75. Consuegra, D. M., Molina, A. and Esteban, A. (2007). An integrated model of price, satisfaction and loyalty: an empirical analysis in the service sector. Journal of Product & Brand Management. Vol. 16, No. 7, PP. 459-468.
  76. والیه، توماس و تلیـه، آلبریک (1385). .مـدیریت نـوآوری، ترجمـه منـوجهر نصـاری و امیرسامان خیرخواه، تهران: سازمان مدیریت صنعتی
  77. Razaghi, N. & Alipour, M. S. (2016). The relationship between perceived enviornmental turbulence, strategic orientation and new product succes in expory companies (case study: Wagon Pars Company). New Research in Desionmaking. Vol. 1, No. 3, PP.161-174.
  78. Winninger, T. J. (2000). Full Price: Competing on Value in the New Economy, Chicago, Dearbon Trade.
  79. Mahdi, O. R. & Almsafir, M. K. (2013). The role of strategic leadership in building sustainable competetive advantage in the academic environment. Procedia- Social Behavioral Sciences. Vol. 129, PP. 289-296. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.03.679.
نشریه علمی راهبردهای بازرگانی
دوره 16، شماره 14
اسفند 1398
صفحه 131-154