طراحی و تبیین الگوهای برتر ارزشگذاری مبتنی بر عایدات حسابداری و جریان وجوه نقد در فرآیند چرخه‌ی حیات شرکت

موضوع تبیین محتوای اطلاعاتی سود و اقلام تعهدی حسابداری و جریان‌های نقد عملیاتی با اتکای به مراحل متفاوت چرخه‌ی حیات سازمانی (Life-Cycle of Corporation) و طراحی الگـوهای جامع تعیین ارزش جاری واحدهای اقتـصادی بر اساس عناصر فوق، از مباحث حساس و پر چالشی است. الگوهای یاد شده بر فنون تحلیل بنیادین عناصرصورت‌های مالی اساسی استوار بوده و بیشتر در قلمرو دانش حسابداری قابلیت کاربری دارند. مـــع الوصف در این تحقیق از بین متغیرهای تبیین‌کننده‌ی ارزش بازار شرکت‌ها، از سنجه‌ی قیمت بازار به ارزش دفتری درآغاز و پایان سال مالی استفاده شده است.متغیر‌های توضیحی دو الگوی دینامیک طراحی شده در این تحقیق، مشتمل بر شش نسبت محاسبه شده بر اساس سنجه‌ی سود و جریان‌های نقد عملـــیاتی، یک متغیر مصـــــنوعی با کمیت صــفر و یک (Binary Variable) و یک متغیر همکنشی) (Interaction Variable است که مقدار آن تابع عدد تخصیص یافته به متغیر دامی(مصنوعی) و اولین متغیر محاسبه شده تحت عناصر سود و جریان‌های نقد عملیاتی می‌باشد. چرخه‌ی حیات 160شرکت گزینش شده در دو نمونه آماری گروه تجربی و گروه پایش (کنترل) نیز بر اساس دو سنجه‌ی استاندارد شده نرخ رشد یا زوال درآمد فروش و نرخ رشد یا زوال نسبت پرداخت سود تعیین گردیده و براساس ارزش امید ریاضی دو سنجه‌ی استاندارد شده، در جرگه شرکت‌های در مراحل رشد، بلوغ و افول رده‌بندی می‌شوند. نتایج یافته‌های تحقیق با به‌کارگیری فنون آماری تجزیه وتحلیل رگرسیون و آماره‌ی آزمون وونگ، مؤید این مهم است که به‌کارگیری معیارنسبت قیمت بازار به ارزش دفتری در پایان دوره، در قیاس با ارزش دفتری در آغازدوره مالی، در هریک از مراحل سه‌گانه حیات رشد، بلوغ و افول کاراتر بوده، زیرا که نسبت ضریب تعیین  یا ضریب تعیین اصلاح شده  مدل‌های طراحی شده تحت هر دو عامل سود حسابداری و جریان‌های نقد عملیاتی برای معیار پیشینی بیش از معیار پسینی است. همچنین دیگر یافته‌های کسب شده دلالت بر این مساله بنیادی دارد، که در مراحل رشد و بلوغ، الگوی‌های ارزشگذاری مبتنی بر سود و سایر اقلام تعهدی در قیاس با الگوهای مبتنی بر جریان‌های نقد عملیاتی حاوی محتوای اطلاعاتی بیشتری می‌باشند چرا که نسبت ضریب تعیین یا ضریب تعیین تعدیل شده الگوهای نخست بیشتر از الگوهای رقیب است، لیکن این رابطه برتری برای مرحله افول صادق نبوده والگوهای ارزشگذاری مبتنی برجریان‌های نقد عملیاتی حامل بار اطلاعاتی بیشتری نسبت به الگو‌های رقیب خود می‌باشند. بنابراین یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که میزان محتوای اطلاعاتی سود و جریان‌های نقد عملیاتی، در طراحی الگوهای ارزشگذاری واحد تجاری، تابع بلامنازع نوع چرخه‌ی حیات است.